Među prvim organizacijama koje su uspešno izvršile posmatračku misiju na nivou lokalnih opštinskih izbora i dobitnici Crtine nagrade ‘Hrabri glas’, što predstavlja priznanje za naš dugogodišnji rad, posvećenost i istrajnost u borbi za jačanje demokratskih procesa, transparentnost i zaštitu građanskih prava.
Ocena kvaliteta izbornog dana u Svilajncu:
Zbog masovnog neobjavljivanja zapisnika na biračkim mestima ugrožen integritet glasanja
Posmatračka misija Centra za razvoj Pomoravlja je 2. juna 2024. godine prvi put pratila opštinske izbore za odbornike Skupštine opštine Svilajnac. Na dan izbora, Centar za razvoj Pomoravlja imao je 46 akreditovanih i obučenih kratkoročnih posmatrača raspoređenih na svim biračkim mestima u Svilajncu, koji su proces glasanja pratili od momenta otvaranja biračkih mesta do zaključenja razultata glasanja na biračkim mestima.
Pored izbornog dana, Centar za razvoj Pomoravlja posmatrao je izbornu kampanju od dana raspisivanja lokalnih izbora, kao i rad opštinske izborne komisije.
Na osnovu prikupljenih i obrađenih podataka sa svih biračkih mesta u opštini Svilajnac, Centar za razvoj Pomoravlja ocenjuje da je integritet izbornog dana bio ozbiljno ugrožen zbog rasprostranjenog narušavanja tajnosti glasanja i dramatičnog umanjenja transparentnosti izbornih procedura, iako rezultat izbora nije bio neizvestan.
Otvaranje izbornih mesta na lokalnim izborima u Svilajncu prošlo je uglavnom u skladu sa propisanim procedurama osim, dok su se na manjem broju javili problemi prilikom raspodele dužnosti članova biračkih odbora.
Tokom dana posmatrači su na čak 23% biračkih mesta zabeležili vođenje paralelnih evidencija na biračkim mestima, što je, podsećamo, zabranjeno zakonom i u određenoj meri narušava integritet ovih izbora. Na 10% biračkih mesta posmatrači su utvrdili da se glasalo bez provere identiteta birača, kao i bez dosledne provere da li je birač već glasao usled selektivne upotrebe UV lampe i spreja.
Prilikom zatvaranja biračkih mesta u Svilajncu, na čak 40% biračkih mesta je zabeleženo da zapisnik o radu biračkih odbora nije istaknut javno što je u suprotnosti sa izbornim procedurama jer narušava transparentnost izbornog procesa i ugrožava integritet rezultata glasanja na ovim mestima. Članovi biračkih odbora su informisali posmatrače da zapisnici neće biti javno istaknuti zbog potrebe da se prethodno provere u opštinskoj izbornoj komisiji.
Tokom izbornog dana, posmatračka misija Centra za razvoj Pomoravlja je dobila informacije od građana da je u nekoliko seoskih mesnih zajednica obećano da će tri zajednice s najvećim brojem glasova za vladajuću koaliciju dobiti određena novčana sredstva od opštine. Posmatračka misija Centra za razvoj Pomoravlja ocenjuje da je ovo primer potencijalnog nedozvoljenog uticaja na volju birača i zloupotrebe javnih resursa, što udaljava izbore u opštini Svilajnac od demokratskih standarda.
Kampanju koja je prethodila ovakvom izbornom danu obeležila je dominanta kampanja predsednika opštine, zbog koje se često nije moglo jasno utvrditi da li nastupa kao kandidat za predsednika opštine ili javni funkcioner. Predsednik opštine Svilajnac je tokom izborne kampanje, a naročito poslednjih 15 dana prisustvovao otvaranju ili rekonstrukciji više domova kulture i mesnih zajednica, držao je zborove sa meštanima sela. Svilajnac su u samom finišu kampanje posećivali i najviši državni funkcioneri koji su doprineli zamagljivanju granice između državnih aktivnosti i izborne kampanje.
Na izborima u Svilajncu glasalo je 43.42%, odnosno 10.260 birača od ukupnog broja upisanih u birački spisak (23.630), što je skoro 5% manje glasača nego na decembarskim izborima.
Centar za razvoj Pomoravlja saopštio je i rezultate nakon posmatranja lokalanih izbora u Svilajncu:
| RB | Izborna lista | Broj glasova | Procenat glasova |
| 1. | Aleksandar Vučić – Svilajnac sutra – Predrag Milanović | 7852 | 76.53% |
| 2. | Dr Tatjana Toskić Lalović – Za bolji Svilajnac | 1315 | 12.82% |
| 3. | Ivica Dačić (SPS), Dragan Marković Palma (JS) | 588 | 5.73% |
| 4. | Nevažeći listići | 505 | 4.92% |